Door vergrijzing en overheidsbeleid wonen steeds meer kwetsbare ouderen thuis of in geclusterde woonvormen. Hierdoor is er een toenemende vraag naar de expertise van de specialist ouderengeneeskunde (SO) in de eerste lijn. Echter, deze vraag staat op gespannen voet met de daadwerkelijke beschikbaarheid. In de regio Gelderland-Zuid is er een tekort aan SO’s. Daarom is een efficiënte extramurale inzet van de SO essentieel.
Waar werken we naartoe?
Optimalisatie van de samenwerking tussen eerstelijns professionals en extramurale SO (team)s in de zorg voor thuiswonende kwetsbare ouderen in de regio Gelderland-Zuid, om specialistische ouderenzorg laagdrempelig beschikbaar te maken en de beschikbare capaciteit en expertise van de SO’s efficiënt te gebruiken.
Daarvoor wordt tijdens EPOS-2 het EPOS model (het SO-team: SO, verpleegkundige zorgprofessional en psycholoog) geïmplementeerd in 7 huisartsenpraktijken/Netwerken kwetsbare ouderen rondom een huisartsenpraktijk en getest op toepasbaarheid en meerwaarde ten aanzien van zorgzwaarte, kwaliteit van zorg en uitkomsten op patiënt- en mantelzorger niveau, zoals welzijn en mantelzorger volhoudtijd.
Aanleiding
Tijdens EPOS-1 is een model ontwikkeld voor een extramurale SO-praktijk gericht op een optimale inzet van de beschikbare expertise en capaciteit van SO’s in de regio. Hierin wordt stapsgewijs toegewerkt naar een regionaal Consultatiecentrum eerstelijns ouderenzorg. – Van waaruit de SO niet solistisch, maar in een multidisciplinair SO-team (met bijvoorbeeld een VS en psycholoog vanuit de intramurale setting) kan worden worden ingezet in de eerste lijn.
De huisartspraktijk kiest voor een van de twee werkwijzen bij het inschakelen van ouderenzorg expertise:
- structurele samenwerking met een SO-team in een Netwerk kwetsbare ouderen rondom huisartsenpraktijk;
- verwijzing op consultbasis.
In de deelnemende pilotpraktijken bekijken we per setting wat wenselijk is (mate van samenwerking SO, wel/niet VS, wel/niet psycholoog etc.) in afstemming met de expertise die er al is (POH, wijkverpleegkundige, zorgtrajectbegeleider).
Samenwerking
In samenwerking met de VVT-organisaties Kalorama, Waalboog, Zorggroep Maas en Waal en de ZZG Zorggroep. Het UKON (Universitair Kennisnetwerk Ouderenzorg Nijmegen) voerde het onderzoek uit.
Stand van zaken
In 2023 hebben 6 huisartsenpraktijken in een implementatie-pilot ervaringen opgedaan met het EPOS-model, waarbinnen ze een structurele samenwerking met een specialist ouderengeneeskunde (SO) aangingen door de SO te laten deelnemen aan de ouderenzorg-MDO's in de huisartsenpraktijk en/of een enkelvoudige consultatievraag aan de SO voorlegden.
In totaal vonden er 37 consultaties plaats bij 5 praktijken (gemiddeld 1 consultatie per maand) en ontstonden er in 4 praktijken structurele samenwerkingen met de SO binnen MDO's. De deelnemende huisartsen gaven aan hiermee 19 verwijzingen naar de geriater en 1 crisisopname te hebben voorkomen. Ze benoemden dat de laagdrempelige bereikbaarheid van de SO en het 'elkaar kennen' bevorderend werkte op de samenwerking. Daarnaast gaven ze aan dat de eigen kennis en expertise m.b.t. de complexe ouderenzorg door de samenwerking met de SO toenam. Dit project is afgerond.
Op weg naar een regionaal expertise centrum
Om de samenwerking met de SO's in de eerstelijn verder toekomstbestendig te borgen en hierin ook voorliggende organisatorische hobbels weg te nemen, hebben de vier regionale VVT-instellingen (Kalorama, Waalboog, ZMW, ZZG) samen met NEO Huisartsenzorg verdere samenwerkingsafspraken gemaakt en wordt er momenteel versneld gewerkt aan de inrichting en organisatie van een regionaal eerstelijns consultatiecentrum ouderenzorg.
Zodra duidelijk is wanneer dit regionaal eerstelijns consultatiecentrum van start gaat, informeren we hier uiteraard over. Mochten er tussentijds vragen of opmerkingen zijn, dan kan je contact opnemen met Franca Ruikes, kaderarts Ouderenzorg, via f.ruikes@neohuisartsenzorg.nl
-
Ouderenzorg